Cam kết năm mới

Tết giống như một nút “reset” – khởi động lại cuộc sống.

Rất nhiều người đang nghĩ về những mục đích và kế hoạch cho năm con Heo. Tôi tin rằng phong tục phương Tây “New Year’s resolution” – Cam kết cho năm mới, là cực kỳ quan trọng, đặc biệt khi được sử dụng đúng cách.

Một trong những người bạn thân của tôi, Mike, đã dành những ngày nghỉ ở Đà Lạt để suy nghĩ về “Cam kết năm mới”. Em ấy muốn “giải độc” và khởi động lại cuộc sống. “Phải cố gắng nghỉ dùng điện thoại nhé”, tôi dặn Mike trước khi cậu lên đường. “Ô! sao thế Jesse?”, cậu hỏi lại.

Tôi giải thích rằng, em cần sự buồn chán. Bởi khi chán là lúc em đối mặt với những thứ quan trọng nhất của mình từ bên trong, em sẽ thực sự suy nghĩ làm thế nào để vượt qua được chúng. Vấn đề là khi người ta thấy hơi chán một chút, họ sẽ lấy bất cứ thứ gì che lấp vào đó: vuốt điện thoại, xem tivi, nhậu, “chém gió” để phá vỡ sự buồn tẻ. Nhưng em cần ngồi xuống, quan sát xem sự im lặng sẽ mang lại điều gì, ngẫm xem trong cuộc sống em có chuyện gì cần phải giải quyết. Em phải chịu đựng sự buồn chán.

Mike nói rằng em sẽ cố gắng, nhưng cả hai chúng tôi đều biết rằng thật khó có thể vượt qua cám dỗ khi mình đã nuông chiều bản thân từ lâu.

Có vẻ như những “Cam kết năm mới” vội vã thường hiếm khi trụ lâu được. Người đáng thương là những người quyết định năm mới sẽ thay đổi ngoại hình. Họ đến đăng ký ở phòng tập thể dục, bị nhân viên thuyết phục nên mua gói sáu tháng để có động lực buộc phải đi tập, vì họ đã trả tiền rồi. Những phòng tập lớn rất thích điều này. Và hầu hết người đăng ký bỏ tập vào tháng thứ hai.

Nhưng ít nhất họ vẫn có mục đích mới, còn hơn là không có gì. Tập một tháng cũng tốt hơn người không tập. “Cam kết năm mới” chính là mục tiêu bạn đang nhắm đến, làm sao để ném hòn đá trúng đích. Và hòn đá chính là sự nỗ lực của bạn. Hòn đá có thể trật ra ngoài, nhưng nó sẽ tiếp đất gần đích hơn so với người không ném cục đá nào.

Gần năm năm trước, tôi kết bạn với một người Việt Nam tên Đạt. Lần đầu tiên gặp, em tâm sự công ty em từng làm việc gặp vấn đề về tham nhũng. Mọi chuyện vỡ lở. Vị CEO đi tù. Công ty tuyên bố phá sản, em gần như mất trắng tiền đã bỏ vào. Khắp các mặt báo tràn ngập tin “ông trùm sàn vàng lừa đảo chiếm đoạt gần 400 tỷ đồng”.

Để có thể sống tiếp, Đạt phải bán xe máy, máy tính, thậm chí cả chiếc máy ảnh mà em đã dành dụm mãi mới mua được. Em mất hết tự tin, buồn bã. Rồi người yêu cũng bỏ cậu nốt. Đạt không có tiền, không định hướng gì cho tương lai phía trước.

Em xuống Sài Gòn rồi tìm chỗ học tiếng Anh. Đó là thay đổi lớn với em lúc này, nhưng lại không có tiền đi học. Một ngày đẹp trời, điện thoại của tôi đổ chuông, đầu dây bên kia là giọng Đạt: “Em muốn học tiếng Anh”.

“Okay, học đi”. “Nhưng em không có tiền”, cậu thật thà.

“Vậy… không sao”. Sau đó trở đi, tôi và Đạt nói chuyện, tôi dạy tiếng Anh cho Đạt, rồi từ từ chúng tôi trở thành bạn thân.

Tôi hiểu suy nghĩ của Đạt. Tôi khuyên Đạt không nên đặt các mục tiêu chỉ vì tiền. Tiền có thể mất đi, nhưng những khả năng mà mình tập trung phát triển thì không. Có lần tôi xem một video, anh doanh nhân đứng ở phố đi bộ Nguyễn Huệ hét lên: “Năm nay tôi sẽ kiếm một triệu đô!”. Tiền chỉ là công cụ, không phải mục đích. Mục đích rõ ràng là những thứ tốt cho sức khoẻ, gia đình, bạn bè, vun trồng các mối quan hệ, các giá trị. Như tôi định tập võ thuật nhiều hơn để khoẻ mạnh, làm tôi tự tin lên, hạnh phúc hơn. Khi ấy, mình sẽ đủ năng lượng để kiếm tiền.

Tôi chia sẻ với Đạt là tôi muốn đi Nhật từ bé. Tôi không biết sống như thế nào ở Nhật. Nhưng tôi đã đọc một cuốn sách nói rằng, nếu muốn sắp xếp cuộc sống tốt hơn, hãy mua một cuốn sổ tay, viết ra những điều mình muốn, suy nghĩ cách thực hiện. Và, từ từ, từng bước, mỗi ngày làm một điều gì đó khiến mình tốt hơn hôm qua.

Tôi mua một cuốn sổ, đóng một cái bảng trắng giữa nhà, viết chữ “Nhật Bản” lên đó. Mỗi ngày khi thức dậy tôi thấy hai từ kia, nó nhắc tôi suy nghĩ và dấn nước để hoàn thành mục tiêu. Sáu tháng sau, tôi rời Canada tới một ngôi làng ở Nhật Bản. Đó là thời khắc mục đích lớn của tôi thành công, hoocmon dopamine hoạt động làm tôi thấy hạnh phúc vô cùng. Tôi nhận phần thưởng xứng đáng cho sự nỗ lực.

Rồi tôi cố gắng học tiếng Nhật. Ban đầu thấy rất khó, tôi lập mục tiêu đến sống ở một ngôi làng không có người Tây, bắt buộc phải giao tiếp bằng tiếng Nhật. Đây là kế hoạch nâng cao sự tập trung và mối quan hệ, tôi dần cán đích các kế hoạch và hiểu rằng tôi có thể làm bất cứ điều gì tôi muốn, chỉ cần có một mục tiêu và một cục đá để ném đi. Nên giờ đây tôi ở Việt Nam.

Đạt bây giờ đã thành công, em có một công ty nhỏ bán thịt bò đặc sản Gia Lai. Cậu cũng thường đi leo núi cùng tôi, có điều tiếng Anh vẫn còn rất kém.

Hầu hết chúng ta, khi chưa bắt tay vào làm thì nghĩ điều mình muốn là bất khả thi. Nhưng một khi tìm ra được cách làm rồi, lại tự hỏi: Sao mình đã sợ nó đến thế?

Tôi có rất nhiều việc muốn làm trong năm nay, và đã ghi hết vào cuốn sổ bên cạnh. Với Đạt và các bạn, tôi nghĩ chỉ cần một “Cam kết năm mới” – một cuốn sổ với các mục tiêu và kế hoạch rõ ràng thì sẽ ổn thôi.

Jesse Peterson (Giáo viên).
(Nguyên tác tiếng Việt)